Ostre zapalenie trzustki – objawy i leczenie

Trzustka jest organem, który pełni bardzo ważne funkcje w organizmie. Przede wszystkim produkuje insulinę – hormon regulujący poziom glukozy we krwi. Transportuje do jelita cienkiego odpowiednie enzymy umożliwiające trawienie białek, tłuszczów i węglowodanów.

O ostrym zapaleniu trzustki mówimy, gdy zostanie zaburzona równowaga w funkcjonowaniu enzymów w pęcherzykach trzustki i dochodzi do ich aktywności w jej obrębie. Aktywne enzymy doprowadzają do samotrawienia trzustki i sąsiadujących tkanek. W takiej sytuacji dochodzi zwykle do nieodwracalnego zniszczenia, bowiem enzymy trawią ściany naczyń krwionośnych trzustki i przewodu pokarmowego, a efektem jest perforacja i krwotok wewnętrzny.

Główne przyczyny ostrego zapalenia trzustki to:

– nadużywanie alkoholu (choroba alkoholowa),

– źle zbilansowana dieta (przejadanie się, jedzenie tłustych ciężkostrawnych potraw),

– przebyte urazy i uszkodzenia brzucha,

– niedrożność przewodu żółciowego,

– kamienie żółciowe.

Charakterystycznymi objawami ostrego zapalenia trzustki są:

– nagły, bardzo intensywny i przeszywający ból w nadbrzuszu,

– wysoka gorączka,

– nudności, wymioty,

– żółtaczka,

– bóle mięśni,

 – obniżenie ciśnienia tętniczego krwi,

– przyspieszenie pulsu.

Zdiagnozowania choroby dokonuje się na podstawie badań obrazowych (USG, tomografia komputerowa), badań moczu i surowicy krwi (wzrost aktywności enzymów trzustki) oraz objawów klinicznych.

Leczenie ostrego zapalenia trzustki przebiega w warunkach szpitalnych, często na oddziale intensywnej terapii. Pacjent przechodzi na bardzo ścisłą dietę lub na głodówkę (aby odciążyć trzustkę) i otrzymuje silne środki przeciwbólowe. Następnie w zależności od typu zapalenia wprowadza się odżywianie doustne lub dojelitowe. Stosowana jest też antybiotykoterapia środkami o szerokim spektrum działania, aby zapobiec zakażeniu martwicy trzustki. Monitorowane są wszystkie funkcje życiowe chorego, w tym krew obwodowa, układ oddechowy, serce i nerki. W niektórych skrajnych przypadkach, gdy leczenie objawowe nie przynosi efektów, niezbędne staje się skomplikowane leczenie operacyjne.

Bywa, że reakcja zapalna ma bardzo silny charakter i doprowadza do uogólnionej reakcji zapalnej organizmu (SIRS) i niewydolności wielonarządowej, która objawowo przypomina sepsę. Konsekwencjami mogą też być: niewydolność oddechowa, zaburzenia układu krążenia, zaburzenia krzepnięcia krwi, niewydolność nerek. Szacunkowo około 10 przypadków na 100 niestety kończy się śmiercią pacjenta.

• badania laboratoryjne 
• gastrolog 
• gastroenterolog