Wirus C – zabójca wątroby

Wirus zapalenia wątroby typu C (hepatitis C virus – HCV) wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu C – ciężką, chorobę zakaźną. Namnaża się w wątrobie (ale może przetrwać także w śledzionie, tarczycy, trzustce) wywołując stan zapalny i powoli prowadzi do destrukcji organu. Wirus ten został wykryty w 1989 roku i na początku nosił nazwę „non A non B”. Istnieje wiele odmian tego wirusa, nazywanych genotypami. W Polsce przeważa genotyp 1 tzw. subtyp 1. Ustalenie genotypu wirusa pomaga dokładniej dobrać metodę leczenia.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) w większości przypadków przez długi czas przebiega bezobjawowo. Wirus może niszczyć wątrobę nawet przez kilkadziesiąt lat nie dając żadnych charakterystycznych objawów. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt krwi zakażonej z uszkodzoną śluzówką albo skórą. Dzieje się to przeważnie za pośrednictwem niesterylnych narzędzi i sprzętu — kosmetycznego lub medycznego. Zakazić się można poprzez przybory toaletowe, a także w czasie kontaktu seksualnego, jeśli zostanie uszkodzona śluzówka lub naskórek. Wirus typu C przedostaje się podczas porodu z matki nosicielki na dziecko.

Choroba nie daje typowych objawów, jednak na początku choroby w tzw. fazie ostrego zapalenia można u nielicznych osób zaobserwować pewne symptomy, a są to:

• przewlekłe zmęczenie,
• apatia, rozleniwienie,
• żółtaczka występuje u około 30% chorych,
• ból stawów i mięśni,

Bywają sytuacje, gdy organizm sam bez leczenia eliminuje wirusa na początku zakażenia. Wtedy we krwi są wykrywalne przeciwciała anty-HCV. U reszty chorych, u których wirus nie został zdezaktywowany, zaczyna rozwijać się przewlekłe zapalenie wątroby typu C. Pierwszymi objawami są:

• osłabienie,
• rozdrażnienie,
• trudności z koncentracją,
• niepokój, stany lękowe,
• bóle mięśni i stawów,
• nudności, wymioty,
• świąd skóry.

Chorobę wykrywa się przeważnie przypadkiem, w momencie, gdy wątroba jest już bardzo poważnie uszkodzona. U wielu pacjentów przybiera postać utajoną na wiele lat, a w tym czasie dochodzi do niebezpiecznych powikłań: marskości wątroby lub nowotworu wątrobowokomórkowego.

W diagnostyce HCV podstawowym badaniem jest test na przeciwciała anty – HCV (próby wątrobowe). Dodatni wynik należy potwierdzić badaniem, które wykrywa obecność kwasu nukleinowego wirusa C w surowicy (RNA HCV).

Najskuteczniejsze efekty osiąga się przy rozpoczęciu leczenia we wczesnej fazie choroby. Niestety w większości przypadków zostaje ona wykryta dużo później. Przeważnie stosuje się długotrwałą i skomplikowaną kurację farmakologiczną dostosowaną indywidualnie do pacjenta, dodatkowo wprowadza się specjalną dietę i aktywność fizyczną.

Zagrożenie zakażeniem ze strony wirusa typu C w dużej mierze wynika z jego szybkiego rozprzestrzeniania się, a także z braku podejmowania profilaktyki, oraz bardzo niewielkiej liczby osób zdiagnozowanych medycznie.

Aby uniknąć zakażenia, należy koniecznie wdrożyć działania profilaktyczne:

• unikać ryzykownych kontaktów seksualnych,
• unikać seksu podczas menstruacji,
• używać jednorazowych narzędzi i wysterylizowanych sprzętów podczas zabiegów kosmetycznych i medycznych.

Należy również nadmienić, że nie istnieje szczepionka przeciwko wirusowi typu C. Zapalenie wątroby typu C jest uznane przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) za jedno z większych zagrożeń epidemiologicznych, ponieważ powoduje ponad 40% uszkodzeń wątrobowych na świecie.