Witamina D - niedobór i nadmiar - działanie plejotropowe

Czytanie lektora:

dietetyk witamina DWitamina D ma istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu i wbrew powszechnej opinii, nie jest powiązana głównie z profilaktyką krzywicy, czy osteoporozy. Badania dowodzą bowiem jej plejotropowe działanie (wpływ na kilka różnych niepowiązanych ze sobą cech), w przypadku m.in. zapobiegania miażdżycy, przewlekłej choroby nerek, rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy, a nawet raka.

Witamina D jest grupą związków chemicznych tj. witamina D1  czyli kalcyferol, witamina D2 -  ergokalcyferol oraz witamina D3 - cholekalcyferol. W organizmie człowieka jest określana jako witamina lub prohormon. Należy do grupy witamin rozpuszczalnych wyłącznie w  tłuszczach, co oznacza, że jest ona magazynowana w tkance tłuszczowej oraz w miąższu wątroby i nie wydalamy jej z moczem, czy też potem. W jej suplementacji należy zachować ostrożność, ponieważ zarówno jej nadmiar, jak i niedobór, mogą być dla nas szkodliwe.

ginekolog witamina dNasz organizm sam produkuje witaminę D w tkance skórnej, jednak dostarczenie organizmowi jej odpowiedniej ilości w ten sposób (w naszej szerokości geograficznej) jest możliwe jedynie latem. Warto więc zatroszczyć się o odpowiednią dietę i poszukać jej w pożywieniu. I tak jej źródłem są przede wszystkim ryby morskie (łosoś, dorsz, tuńczyk, śledź, makrela, sardynki), które najlepiej jest spożywać w postaci gotowanej, bądź duszonej (smażenie niszczy witaminę D). Ponadto jej niewielkie ilości zawierają: jajka, wątroba, sery dojrzewające, oleje roślinne, pełne mleko oraz produkty mleczne.

Wyniki najnowszych badań naukowych wykazują plejotropowe działanie witaminy D, dlatego też niezwykle istotny jest jej prawidłowy poziom w organizmie, ponieważ ma ona istotny wpływ na:

  • mocne kości i zęby - witamina D wspomaga wchłanianie i wykorzystywanie wapnia oraz fosforu. Te dwa pierwiastki są niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania zębów i układu kostnego. Konsekwencją jej niedoboru może być więc m.in. krzywica, osteoporoza oraz osteopenia.
  • internista witamina dumożliwienie prawidłowego działania układu nerwowego i mięśniowego - witamina D reguluje neurony,  a ponadto zwiększa masę mięśniową oraz siłę mięśni.
  • zapobieganie nadciśnieniu i chorobom serca - witamina D wespół z wapniem może okazać się niezwykle pomocna w profilaktyce nadciśnienia tętniczego (w tym związanych z nim chorób). Wspomaga utrzymanie prawidłowego poziomu białka wchodzącego w skład "dobrego" cholesterolu HDL. Z uwagi na to, że może ona zapobiec jego spadkowi, zmniejsza ryzyko wystąpienia m.in. miażdżycy, zawału serca, choroby wieńcowej, a także udaru.
  • zmniejszenie ryzyka wystąpienia cukrzycy - dzięki temu, że witamina D działa stymulująco na wydzielanie insuliny, zapewnia utrzymanie odpowiedniego stężenia glukozy we krwi. Tym samym może odgrywać bardzo ważną rolę w zapobieganiu wystąpienia cukrzycy.
  • zapobieganie i terapia nowotworów - badania dowodzą, że im wyższe (jednak należy wystrzegać się nadmiarów) jest stężenie witaminy D w naszym organizmie, tym ryzyko zachorowania na raka (m.in. jelita grubego, czerniaka, sutka, płuc, jajnika, prostaty) staje się mniejsze. Ponadto może ona okazać się pomocna w leczeniu m.in. raka jelita grubego  i  prostaty.
  • zapobieganie depresji, otępieniu i chorobie Alzheimera.
  • podniesienie ogólnego stanu odporności na infekcje oraz przeziębienia.

Regulowanie poziomu witaminy D jest wskazane u astmatyków oraz alergików. Tłumi ona procesy zapalne w organizmie, co istotny wpływ na wzmocnienie układu odpornościowego. Zwiększa produkcję cytokin przeciwalergicznych oraz przeciwzapalnych.

Z racji istotnego wpływu witaminy D na układ immunologiczny wykazano także, że efekty jej działania można zaobserwować w przypadku chorób autoimmunologicznych. I tak jej działanie polega m.in. na hamowaniu zapalenia wysp trzustkowych (wspomniane zapobieganie cukrzycy), łagodzeniu przebiegu RZS oraz zmniejszeniu ryzyka zachorowania na stwardnienie  rozsiane.

Suplementacja witaminy D, powinna się odbywać ściśle według zaleceń lekarza specjalisty  zlecającego dodatkowe przyjmowanie tej witaminy.

Przedawkowanie witaminy D niesie ze sobą szereg niepożądanych konsekwencji, m.in.: może być przyczyną kamicy żółciowej, kamicy nerkowej, zaburzeń pracy układu krążenia, zwapnienia naczyń itp. 

Zarówno nadmiar, jak i niedobór witaminy D jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ może być przyczyną poważnych wad rozwojowych płodu. Jeśli zatem, planujesz ciążę , a do tej pory długotrwale przyjmowałaś preparaty zawierające witaminę D, koniecznie poinformuj o tym lekarza ginekologa.

Natomiast w przypadku, gdy istnieje u ciebie ryzyko poważnego deficytu, poproś lekarza o zalecenia dotyczące suplementacji. W każdym przypadku, postaraj się wykonać badanie określające poziom witaminy D3!

 

Tagi:

witamina D, kalcyferol, ergokalcyferol, osteoporoza, nadciśnienie, cukrzyca

POWRÓT

*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.

Czy artykuł był pomocny? Prosimy o ocenę.


Oceniono na 4,9 gwiazdki z 10 oddanych głosów.

<