Pneumokoki u osób dorosłych

Czytanie lektora:

Autorem artykułu jest:

Profesor dr. hab. nauk med. Ewa Bernatowska kierownik Kliniki Immunologii, Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”

prof_dr_habnmed_Ewa_Bernatowska

StreptococcusProfilaktyka zakażeń pneumokokowych u osób dorosłych, szczególnie narażonych na zakażenia pneumokokowe oraz w populacji ludzi starszych.

Zakażenia pneumokokowe są dominującym problemem zdrowotnym ludności wszystkich kontynentów. Najwięcej zachorowań i zgonów występuje w skrajnych grupach wiekowych,  u dzieci poniżej drugiego roku życia i osób 65+. Choroby te każdego roku są przyczyną zgonu około 1,6 mln ludzi, w tym około pół miliona dzieci poniżej 5 roku życia. Zakażenia pneumokokowe mogą być przyczyną rzadko występującej inwazyjnej choroby pneumokokowej - zapalenia mózgu. O wiele częstsze są zapalenia płuc wywołane przez pneumokoki, które są najczęstszą przyczyną pozaszpitalnych zapaleń płuc. Częstą udręką rodziców są  zapalenia ucha środkowego u dzieci, zakażenia dróg oddechowych, są one również częste u osób dorosłych.

szczepieniaPodobnie jak wirusy grypy pneumokoki roznoszą się drogą kropelkową poprzez bezpośredni kontakt. Do zakażenia może dojść także drogą pośrednią, np. obecne na dłoniach bakterie, pozostawione na klamce, mogą zostać przeniesione dłonią innej osoby do ust lub nosa.

Częste mycie rąk po każdorazowym bezpośrednim kontakcie z innymi osobami oraz przedmiotami nie tylko usunie brud ale także wiele zarazków, z których wirus grypy oraz pneumokoki są najczęstszą przyczyną zachorowań od narodzin po późną starość.

Trzeba jednocześnie zaznaczyć, że pneumokoki w przeciwieństwie do bardziej wirulentnych wirusów znacznie częściej są zabijane  przez układ odporności zanim rozwinie się zakażenie. Wzrost zakażeń pneumokokowych występuje w okresie zimowym, latem liczba zakażeń spada. Zakażenia pneumokokowe są szczególnie częste i niebezpieczne wśród ludzi z obniżonym systemem immunologicznym, chorobami przewlekłymi oraz u ludzi starszych.

Nosicielstwo bakterii Streptococcus pneumoniae w nosie lub gardle, bez współistniejących klinicznych objawów zakażenia nie wymaga leczenia. Natomiast powinno być sygnałem, że dana osoba może być źródłem rozwoju zakażenia nie tylko dla siebie samego ale także dla wszystkich osób z najbliższego otoczenia.

pulmonologJedynym sposobem, który może na wiele lat ochronić przed zakażeniem pneumokokowym są szczepienia. Powszechne szczepienia niemowląt przeciwko pneumokokom szczepionką Prevenar 13, nie tylko chronią zaszczepione dzieci ale już po 5 latach wytwarzają odporność zbiorowiskową , czyli osoby nie szczepione są chronione  (eliminacja nosicielstwa w gardle i nosie). W Polsce niestety nie ma obowiązkowych szczepień. Dlatego poważne zakażenia są tak częste i to w każdym wieku.

Osoby z chorobami przewlekłymi są szczególnie narażone na powikłania choroby zasadniczej w przebiegu zakażenia pneumokokowego,  wymagają   sprawdzonych działań profilaktycznym (tabela).

Szczepienia przeciwko zakażeniom pneumokokowym   to standard profilaktyki w wybranych grupach ryzyka u dzieci, osób dorosłych oraz u populacji osób starszych powyżej 65 roku życia, chroniący przed inwazyjną  chorobą pneumokokową, zapaleniem płuc, zatok, ostrym zapaleniem ucha, zakażeniom dróg oddechowych, zapaleniami wsierdzia, stawów i ropniami

Grupy ryzyka*

                            Prevenar 13

              (szczepionka skoniugowana)

Pneumo23 lun Pneumovax23                                                   (szczepionki polisacharydowe)

Bez zaburzeń odporności

Przewlekłe choroby serca

Przewlekłe choroby płuc, w tym astma

Cukrzyca

Alkoholizm

Przewlekłe choroby wątroby

w tym marskość

Palenie papierosów

 

 

               

                 Jedna dawka  szczepionki

 

 

Jedna dawka  szczepionki nie wcześniej niż dwa  miesiące po Prevenarze 13

Bez zaburzeń odporności

Wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego

Implant ślimakowy

                

                 Jedna dawka  szczepionki

 

Osoby z anatomiczną

i czynnością asplenią 

Sferocytoza

Inne hemoglobinopatie

Wrodzona i nabyta asplenia

 

 

                 Jedna dawka  szczepionki

 

Jedna dawka  szczepionki nie wcześniej niż dwa  miesiące po Prevenarze 13

 

Osoby z zaburzeniami odporności

Wrodzone i nabyte zaburzenia odpornoś

 

Zakażenie HIV

Przewlekłe choroby nerek

Zespół nerczycowy

Białaczka

Choroba Hodgina

Uogólniona choroba nowotworowa

Jatrogenna immunosupresja

Transplantacja narządów

Szpiczak mnogi

 

 

 

               Jedna dawka  szczepionki

 

 

 

Jedna dawka  szczepionki nie wcześniej niż dwa  miesiące po Prevenarze 13

Osoby starsze  ≥ 65 r.ż.

Osoby nieszczepione lub gdy nie pamiętają czy były szczepione   

 

 

Osoby poprzednio  już zaszczepione szczepionką polisacharydową

 

 

Gdy podano szczepionkę polisacharydową przed 65 r.ż.

 

 

 

Jedna dawka szczepionki Prevenar 13, następnie nie wcześniej niż po roku jedna dawka szczepionki polisacharydowej

 

Jedna dawka   szczepionki Prevenar 13, nie wcześniej niż po roku od podać  szczepionki polisacharydowej

Nie wcześniej niż po roku od podania szczepionki polisacharydowej  podać  jedną dawkę   szczepionki

 

Jedna dawka Prevenar 13,  a następnie  kolejna dawka przypominającą  szczepionki polisacharydowej po  5 latach od podania szczepionki Prevenar 13   

 

 

Szczepionka Prevenar 13 zapewna ochronę przed  68,5% serotypami pneumokoka na wiele lat, chroniąc  przed poważnymi zakażeniami,  szczepieniem uzupełniającym jest podanie szczepionki polisacharydowej ; Pneumo 23 lub Pneumovax 23 (tabela).

Populacja ludzi starszych, od  50 roku życia, a szczególnie osób 65 + narażona jest na zakażenia pneumokokowe, które od lat są najczęstszą przyczyną pozaszpitalnych zapaleń płuc, obarczonych wysoką śmiertelnością.

Szczepienie przeciwko pneumokokom oraz coroczne szczepienie przeciwko grypie u ludzi starszych to standard postępowania w krajach rozwiniętych, każdego roku te działania profilaktyczne przynoszą poprawę stanu zdrowia społeczeństwa oraz wydłużają życie.

 

Tagi:

pneumokoki, zaburzenie odporności, zakażenie pneumokokami, zapalenie płuc

POWRÓT

*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.

Czy artykuł był pomocny? Prosimy o ocenę.


Oceniono na 4,7 gwiazdki z 141 oddanych głosów.

<