Terminem zaparć określamy sytuację, gdy strawiona treść jelitowa zostaje zatrzymana w przewodzie pokarmowym przez dłuższy czas. Dzieje się tak wówczas, gdy wypróżnienie następuje rzadziej niż 2 razy w ciągu tygodnia lub, gdy pomimo znacznego wysiłku jest utrudnione.
Przeważnie przyczyną zaparć jest dieta uboga w błonnik pokarmowy i wypijanie zbyt małej ilości płynów.
Czynnikiem ryzyka powstania zaparć jest również mało aktywny, siedzący tryb życia.
Zaparcia często współistnieją z zaburzeniami jelita grubego. Jeśli wystąpią nagle bez konkretnej przyczyny mogą zwiastować poważne choroby.
Najczęstsze przyczyny zaparć:
- niedrożność jelit,
- hemoroidy,
- zatrucie metalami ciężkimi i lekami,
- stosowanie leków o charakterze zapierającym ,
- zaparcia tzw. czynnościowe,
- choroby przebiegające z gorączką
- cukrzyca,
- zaburzenia tarczycy (niedoczynność),
- przebyta trauma psychiczna lub bardzo silny stres.
Osoby zdrowe wypróżniają się przeważnie bezproblemowo 1-2 razy na dobę, czasami 1 raz, co drugi dzień. Zaparcia objawiają się trudnością w wypróżnianiu, stolce są twarde i suche. Często towarzyszy ból związany z wysiłkiem, parcie i naprężanie przy próbie wydalenia kału.
W diagnostyce zaparć najczęściej stosowane jest badanie dotykiem oraz badanie proktologiczne, podczas którego pobiera się próbkę kału na zawartość krwi utajonej. Ponadto, aby dokładnie zdiagnozować przyczynę powstania zaparć, pacjenta kieruje się na morfologię krwi pod kątem niedokrwistości, poziomu OB oraz na dodatkowe badania ( wlew kontrastowy, kolonoskopia, rektoskopia).
Sposób leczenia zaparć zależy od przyczyny, jaka je wywołała. W lekkich sporadycznych przypadkach stosuje się krótkotrwale środki przeczyszczające.
Środków przeczyszczających nie wolno stosować przy zaparciach nawykowych. W tym przypadku pomocna jest dodatkowa aktywność fizyczna oraz wprowadzenie diety z odpowiednią ilością błonnika i dużą ilością płynów, a także wyeliminowanie sytuacji stresowych.
Przy zaparciach tzw. kurczowych z kolei nie można stosować zbyt przesadnych ilości błonnika, gdyż w tym schorzeniu pojawiają się na zmianę zaparcia i biegunki. Wskazana jest dieta lekkostrawna zapobiegająca zastojom w jelitach, oparta na gotowanych warzywach, delikatnym białym mięsie i oliwie.
W sytuacji, gdy w stolcu pojawi się krew, lub wystąpią czarne stolce, należy jak najszybciej udać się do lekarza, gdyż w skrajnych przypadkach zaparcia mogą doprowadzić do zgonu.
Tagi:
zaparcia, jelita, błonnik pokarmowy, dieta
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
