Jelito grube stanowi jeden z najważniejszych elementów układu pokarmowego. Odpowiada za tworzenie i wydalanie kału.
Za jego nieprawidłowe funkcjonowanie w dużej mierze odpowiedzialny jest nasz tryb życia, w tym spożywanie zbyt małej ilości napojów, a także prowadzenie diety ubogiej w błonnik.
Wśród dolegliwości świadczących o chorobie jelita grubego można wymienić: ból brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunka, krew w kale, wymioty, osłabienie organizmu, zmienna częstotliwość wypróżniania, a także niestrawność.
Często dochodzi do nich stan podgorączkowy lub gorączka. Mogą one świadczyć o wystąpieniu następujących schorzeń:
- Zespół jelita drażliwego - jest to statystycznie najczęściej występująca choroba przewlekła jelit. Zarówno jej przyczyny powstania, jak i leczenie, nie są nadal do końca wyjaśnione. Do jego najczęstszych objawów należą: zaparcia występujące naprzemiennie z biegunkami, silne i powracające bóle brzucha, dokuczliwa zgaga, częste oddawanie moczu, gazy, nudności, a także wymioty.
- Uchyłkowatość - osłabiona ściana jelita m.in. przez długotrwałe zaparcia, siedzący tryb życia, złe odżywianie, czy też otyłość, jest narażona na wiele powikłań, w tym m.in na uchyłki. Są to małe, wypukłe kieszonki, w których gromadzą się w nich resztki pokarmowe. W konsekwencji, treść jelita nie może być w całości usunięta, co prowadzi do stanów zapalnych uchyłków dających takie powikłania jak niedrożność przetok oraz jelit.
- Polipy - uwypuklenia wychodzące z błony śluzowej jelita. Przyczyną ich powstawania są zazwyczaj predyspozycje rodzinne. Zaliczane są do nowotworów łagodnych, które mogą ulegać przemianom rakowym. Ich rozwój przebiega zarówno bezobjawowo, jak i daje niepokojące symptomy tj. bóle brzucha, krwawienia, zaparcia, a także wypadający twór z kanału odbytu.
- Wrzodziejące zapalenie (colitis ulcerosa) - zaliczane jest do tzw. przewlekłych stanów zapalnych jelita grubego o nieustalonej dotąd przyczynie. Do najczęstszych objawów tego schorzenia zalicza się biegunki z domieszką krwi albo (i) śluzu, a także idące w parze z bólem - parcie na stolec.
- Hemoroidy - żylaki odbytu będące następstwem nadmiernego wypełniania (przekrwienia) guzków krwawniczych pełniących funkcję uszczelniania odbytu i są odpowiedzialne za ułatwienie kontroli oddawania stolca oraz gazów. Pierwszym etapem choroby są hemoroidy wewnętrzne, których objawami są zwykle bezbolesne krwawienia (o kolorze jaskrawoczerwonym) podczas oddawania stolca. Mogą one wypadać poza odbyt, a gromadzące się cząsteczki kału oraz śluz powodują swędzenie. Drugim etapem choroby są widoczne na skórze w pobliżu odbytu, bolesne guzy, w które przekształcają się naczynia krwionośne, czyli hemoroidy zewnętrzne.
- Ropień odbytu - ograniczony zbiornik ropy za którego wystąpienie odpowiedzialna jest infekcja gruczołów kanału odbytu powodująca ostry stan zapalny okolic odbytu. Może on wystąpić zarówno płytko, czyli przy brzegu odbytu, jak również głębiej - w pobliżu ściany odbytnicy. Ropień objawia się intensywnym bólem okolic odbytu, niezależnym od wypróżniania, gorączką, dreszczami, parciem na stolec, a także wydalaniem wraz z nim ropy.
- Zaparcia czynnościowe - mówimy o nich wówczas, gdy wypróżnianie się ma miejsce rzadziej niż trzy razy w tygodniu. Stolce są twarde, a ich wydaleniu towarzyszy duży wysiłek fizyczny oraz uczucie niepełnego wypróżnienia.
- Choroba Leśniowskiego i Crohna - jest to choroba przewlekła i nawracająca, zaliczana do nieswoistych zapaleń jelit (grupa różnych chorób autoimmunoligicznych, które objawiają się przewlekłymi biegunkami). Przyczyna tego schorzenia nie jest znana i przez wielu mylona z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Jej objawy zależą od stopnia zaawansowania zmian w przewodzie pokarmowym, ich lokalizacji i rozległości. Najczęściej w jej początkowej fazie występują bóle brzucha (kolka lub o charakterze wrzodowym), które nasilają się po posiłku oraz wypróżnianiu. Innymi mogą być bóle prawej dolnej części brzucha, biegunka i w rzadkich przypadkach gorączka, chudnięcie, bądź niedokrwistość. U dzieci zaobserwowano także opóźnienie wzrastania.
- Rak jelita grubego - najczęściej zlokalizowany jest w odbytnicy lub okrężnicy i diagnozowany jako gluczolakorak. Jest zaliczany do nowotworów złośliwych i zajmuje drugie miejsce pod względem zachorowalności w Europie. Do niepokojących objawów, które mogą świadczyć o jego wystąpieniu należą: bóle w dolnej części brzucha, zaparcia, krew w kale oraz krwawienia z odbytu. Rak ten może być następstwem długoletniego wrzodziejącego zapalenia okrężnicy oraz polipów, które ulegają przemianie w nowotwór zazwyczaj w ciągu około 10 lat.
Zakażenie Clostridium difficile - bakteria ta obecna jest w naturalny sposób u każdego człowieka, jednakże zaburzenie jej naturalnej równowagi, może powodować poważne konsekwencje. Dochodzi do tego głównie przez stosowanie antybiotyków. Niektóre z nich mogą doprowadzić do namnażania bakterii.
W efekcie dochodzi zwykle do zapalenia błony śluzowej jelita grubego, czego objawami jest biegunka i gorączka, a ponadto krew w stolcu oraz skurcze żołądka.
W rzadkich przypadkach może dojść do zapalenia otrzewnej, posocznicy (zatrucia krwi), bądź perforacji okrężnicy (pęknięcia jelita grubego). U osób chorych na inne poważne choroby, bądź w podeszłym wieku niezwykle rzadko namnożenie bakterii może spowodować zgon.
W leczeniu chorób jelit specjalizuje się lekarz proktolog, gastrolog lub gastroenterolog.
Jeśli zauważyliśmy u siebie którekolwiek z wymienionych objawów, powinniśmy bezzwłocznie zasięgnąć porady lekarskiej.
Choroby jelita grubego pozostają nadal w strefie wstydliwych, jednakże nie może to determinować podjęcia decyzji o ich leczeniu. To często niezwykle groźne przypadłości, które mogą prowadzić do poważnego pogorszenia jakości życia, a w przypadkach szczególnie poważnych nawet do śmierci chorego.
Tagi:
jelito grube, polipy, hemoroidy, odbyt, zaparcia
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
