Zespół Sjögrena to wielopostaciowa, ciężka, przewlekła choroba autoimmunologiczna, w przebiegu której dochodzi do stanu zapalnego w obrębie gruczołów wydzielania zewnętrznego, a co za tym idzie do ich upośledzenia. Często zmiany zapalne obejmują wiele narządów wewnętrznych głównie płuc, nerek, narządów przewodu pokarmowego, tarczycy. Zalicza się do chorób tkanki łącznej, jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń czy zapalenie wielomięśniowe.
Jest to schorzenie autoimmunologiczne, co oznacza, że w jej przebiegu układ odpornościowy atakuje i niszczy własne komórki. W tym przypadku białe ciałka krwi atakują gruczoły wewnątrzwydzielnicze, co doprowadza do stanu zapalnego oraz upośledzenia, a w konsekwencji do zaburzenia wydzielania łez lub śliny.
Przyczynami mogą być czynniki: immunologiczne, genetyczne lub infekcyjne. Ponieważ zespół suchości występuje najczęściej u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, przypuszcza się, że przyczyną choroby mogą być zmiany hormonalne. Przy takich zaburzeniach może pojawić się suchość w nosie i gardle doprowadzająca do zapalenia zatok, oskrzeli a nawet płuc. U kobiet może pojawić się suchość pochwy, która powoduje pieczenie i dyskomfort.
Charakterystyczny jest również objaw Raynauda - sinienie rąk, połączone z bólem palców, nasilane przez niską temperaturę. Objawami poza gruczołowymi są dolegliwości 
stawowe, podobne do występujących w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zmiany w płucach i nerkach, zapalenie trzustki lub tarczycy, powiększenie węzłów chłonnych.
RZS połączone z zespołem Sjögrena doprowadza do nieodwracalnego zniszczenia stawów, które objawia się zniekształceniem dłoni. Jest to choroba ogólnoustrojowa, mogąca uszkodzić naczynia krwionośne i narządy wewnętrzne, w tym serce. Proces zapalny zaczyna się w błonie maziowej stawów, by następnie zniszczyć ich tkankę łączną.
Wczesne rozpoznawanie zespołu suchości jest możliwe dzięki nowoczesnym badaniom laboratoryjnym, takim jak morfologia krwi i badania na przeciwciała ANA.
Stopień nasilenia suchości sprawdza się zwykle testem Schirmera, oceniającym ilość wydzielanych łez. Pomocne okazują się także test Saxona, czyli pomiar ilości wytwarzanej śliny i sialografia badanie przewodów ślinowych z kontrastem.
Wykonuje się również badania obrazowe, takie jak scyntygrafię z wykorzystaniem izotopu promieniotwórczego i USG ślinianek.
Leczenie zależy od wielu czynników, m.in. tego jakie schorzenie jej towarzyszy. Suchość oka likwiduje się stosując odpowiednie krople, a jama ustna powinna być systematycznie zwilżana. Ponieważ choroba zwiększa możliwość zakażeń, należy przestrzegać zaleceń lekarza w trakcie kuracji leczniczej. Zaniedbana lub w ogóle nie leczona choroba Sjögrena może przyczyniać się do powstawania stanów nowotworowych. Jeśli zespół Sjögrena występuje wraz z RZS, stosuje się wówczas leczenie farmakologiczne albo operacyjne, a także zabiegi fizjoterapii.
Tagi:
zespół Sjogrena, immunologia, choroby autoimmunologiczne, łzy, ślinianki
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
