Osoba emocjonalnie labilna to typ zaburzenia osobowości przejawiający reakcje emocjonalne nieadekwatne do siły działającego na nią bodźca. Silnie reaguje napięciem, niepokojem, lękiem. Wykazuje tendencje do wyolbrzymiania i zamartwiania się, często bywa drażliwa oraz w złym nastroju. Jest ona mniej zdolna do kontrolowania swoich popędów i radzenia sobie ze stresem. Ciągle doświadcza stanów wrogości oraz gniewu i poczucia winy oraz zmieszania w obecności innych osób.
Wyróżnia się dwa podtypy osobowości labilnej:
- typ impulsywny - cechują się przede wszystkim brakiem kontroli działań impulsywnych. Dominują u nich wzorce gwałtownych zachowań, szczególnie gdy ktoś pozwoli sobie na krytykę takich osób. Chorzy odznaczają się niestłumioną wybuchowością i łatwo ich zdenerwować, rozdrażnić, sprowokować do agresji, gdyż nie są w stanie ocenić konsekwencji swojego postępowania. W ich głowach kłębi się mnóstwo myśli, odczuwają napięcie psychiczne. Potrafią być pełni nienawiści oraz nieprzewidywalni w swych reakcjach. Wykazują skłonności do konfliktów, są kłótliwi i niecierpliwi.
- typ borderline – to totalny chaos osobowościowy. Ludziom z osobowością pograniczną trudno jest wytrzymać samym ze sobą. Cechuje ich nadmierna przesada we wszystkim co robią - za silnie reagują na krytykę, zbyt surowo oceniają własne postępowanie, za dużo od siebie wymagają, zbyt mocno albo za mało kochają itp. Ciągle się sprawdzają albo udowadniają sobie lub innym. Są też pełne paradoksów i sprzeczności, stąd taka frustracja, negatywne emocje, dysonans i lęk.
Oba rodzaje dysfunkcji emocjonalnej cechują się wyraźną skłonnością do zachowań impulsywnych bez względu na konsekwencje, a także labilnością uczuciową. Chorzy nie potrafią planować swojej przyszłości, są nadpobudliwi, drażliwi i gwałtowni. Wybuchają nagle niepohamowanym gniewem, szczególnie w sytuacji krytyki ich osoby.
Zanim przejdzie się do praktycznego leczenia, warto poznać przyczyny tych zaburzeń. Według badań przyczyną pojawienia się labilności emocjonalnej są nakładające się na siebie czynniki biologiczne, genetyczne, środowiskowe. Niektóre osoby z takimi zaburzeniami doświadczyły w dzieciństwie traumatycznych przeżyć, np. molestowania, odrzucenia, porzucenia. Leczenie polega na połączeniu leczenia farmakologicznego, prowadzonego przez lekarza psychiatrę, oraz psychoterapii indywidualnej lub grupowej. Zastosowanie psychoterapii jest wtedy niezbędne w uzyskaniu pewnej harmonii w życiu, ponieważ uczy wyrażania emocji w sposób konstruktywny, co jest dla osób chorych niezwykle trudne. Jednak to osoba o zaburzonej osobowości musi widzieć potrzebę zmiany i pracy nad sobą, aby leczenie przyniosło efekty.
Tagi:
zaburzenia nastroju, labilność emocjonalna, impulsywność, borderline, psychoterapia
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
